Salı akşamı itibariyle bakırın tonu 10.145 doları buldu. Aynı saatlerde altının onsu da 1.362 doları geçmişti. Aşağıda size bakır ile altının 2002 yılından bu yana karşılaştırmalı fiyat hareketlerini sunuyorum. Tablodaki fiyatlar yıl sonlarındaki fiyatları gösteriyor (yalnızca 2011 yılı fiyatı salı akşamına ait fiyattır.) Tablonun son iki sütunu da her iki değer için 2002 yılı fiyatını 100 kabul ederek oluşturulmuş endeks değerlerini veriyor. Bu değerler nominaldir, yani enflasyona göre düzeltilmiş değildir, ama ikisi için de düzeltme yapılmadığından karşılaştırma aynı derecede anlamlıdır.
Talep giderek artıyor
Tablodaki endeks sütunlarına baktığımızda bazı konular hemen gözümüze çarpıyor. Her şeyden önce altın, bakıra göre çok daha istikrarlı bir yükseliş eğilimi gösteriyor. 2002 ile 2010 arasında hiç düşmeden, agresif olmayan ama sürekli bir artış sergilemiş olan altın, ilk kez 2011 yılında düşmüş görünüyor. Yıl sonunda bu değer farklı olabilir kuşkusuz. Bakır ise 2008 yılında başlayan küresel krizden ciddi biçimde etkilenmiş ve 4 yıl önceki fiyatına kadar gerilemiş olmakla birlikte izleyen dönemde rekor düzeylere sıçramış bulunuyor.
Altın, sanayiden daha çok, değerli maden olarak kullanılan bir metal. Daha çok Çin, Hindistan, Türkiye gibi ülkelerde kişisel servet olarak, gelişmiş ekonomilerde ise rezerv aracı olarak talep ediliyor. Ekonomide daralma ortaya çıktığında bu talep düşüyor. Talebi etkileyen şeylerin başında mevsimsel olaylar geliyor. Örneğin düğün, bayram gibi olayların yoğunlaştığı dönemlerde altın talebi artıyor. Yılbaşına girerken de talepte artış görülüyor. Bakır ise sanayide kullanılıyor. Özellikle iletim hatlarında bakır yaygın bir kullanım alanına sahip. Onun talebi de ekonomik büyümeyle paralel gidiyor. En büyük talep sahipleri yine Çin, Hindistan gibi altyapı yatırımlarına ağırlık veren ekonomiler. İletim hatları yenilendikçe ve yaygınlaştıkça talep artıyor.
Değerlenme sürecek
Altının en önemli üstünlüğü saklanabilir olması. Para biçiminde çıkarılmış ya da gram olarak satılan altını alıp saklamak mümkün. Çünkü gramı bile ciddi değer taşıyor. Buna karşılık bakırı fizik olarak alıp saklamak mümkün değil. Çünkü gramı para etmiyor. Ayrıca bankalarda altın hesapları var. Bazı bankalardan Cumhuriyet altını da hesaben alınabiliyor ve satılabiliyor. Bakır için fonlar yeni yeni kurulmaya başlandı.
Çin ve Hindistan bu hızla büyüdüğü sürece altın da bakır da değerlenmeye devam edecek gibi görünüyor.
Mahfi Eğilmez - Radikal
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder